Chúng ta khi sinh ra đã có giá trị bản thân, tuy nhiên theo thời gian, những lời nhận xét, kỳ vọng và thái độ của người khác có thể làm thay đổi giá trị tự nhiên này. Giá trị bản thân là những thứ mà bạn tin rằng chúng quan trọng đối với mình và đem đến thành công trong công việc hằng ngày, và bạn xứng đáng có được một cuộc sống trọn vẹn. Do đó, hãy đầu tư một cách nghiêm túc vào việc xây dựng và nâng cao giá trị bản thân.
I. SUY NGHĨ ĐÚNG ĐẮN
1/. HIỂU ĐƯỢC SỨC MẠNH CỦA THÁI ĐỘ ĐỐI VỚI BẢN THÂN
Cách bạn nhận thức về bản thân, nói về bản thân thể hiện bản thân cuối cùng sẽ trở thành hiện thực với bạn. Nếu bạn hay tự hạ thấp mình, coi thường giá trị bản thân và xem nhẹ tài năng của mình trước mặt người khác, bạn sẽ bị xem là tự ti, đánh giá thấp bản thân, và vô dụng. Tính khiêm nhường và tự phủ nhận bản thân là hai phạm trù hoàn toàn khác biệt.
Mặt khác, bạn sẽ bị gán mác là người tự cao tự đại và ngạo mạn nếu phóng đại quá mức những phẩm chất, tài năng và kỹ năng của mình. Suy cho cùng, đó không phải là đề cao giá trị bản thân mà là bạn đang đánh lừa bản thân vì thiếu tự tin. Có một con đường ở giữa, và đó là con đường mà bạn sẽ nhận ra sự thật rằng mình là một người có giá trị, ngang tầm với người khác, tài năng và tư duy của bạn là độc nhất và xứng đáng. Thật khó để có được niềm tin này nếu bạn hạ thấp giá trị của mình trong nhiều năm qua, tuy nhiên bạn luôn luôn có thể thay đổi tư duy và học cách coi trọng bản thân.
2/. HỌC CÁCH VƯỢT QUA NỖI SỢ YÊU BẢN THÂN
Việc yêu bản thân thường bị đánh đồng với thói tự kiêu, tính ích kỷ và dạng hướng nội với nghĩa tiêu cực. Điều này có lẽ một phần là do sự phức tạp của từ “tình yêu”, bởi nó bao hàm nhiều tình yêu khác nhau trong cuộc sống.
Người ta cũng thường nhầm lẫn về thông điệp làm điều tốt cho người khác, luôn hướng thiện và sống cho đi mà không cần nhận lại. Mặc dù đây đều là những mục đích cao cả, chúng thường có thể bị thổi phồng lên và được sử dụng để hạ thấp việc đưa những nhu cầu và mong muốn cá nhân ra khỏi nỗi sợ bị đánh giá là ích kỷ hoặc hướng nội. Một lần nữa, đây là quá trình có được sự cân bằng phù hợp thông qua việc tự chăm sóc bản thân.
Tình yêu bản thân lành mạnh là người bạn tốt của bạn. Tình yêu bản thân không phải luôn được thể hiện qua việc chứng tỏ bản thân mọi lúc và liên tục khẳng định sự tuyệt vời của bạn (đó là những dấu hiệu của sự thiếu tự tin), hay đúng hơn, yêu bản thân là thể hiện sự quan tâm, khoan dung, rộng lượng và từ bi với “chính mình” như cách bạn hành xử với một người bạn đặc biệt.
Đừng bị ám ảnh về cách người khác nhìn nhận về bạn. Làm thế nào khiến người khác vừa lòng về tính cách của bạn? Chỉ có bạn mới thực sự có thể nâng cao giá trị bản thân mà thôi.
3/. HÃY TIN TƯỞNG BẢN THÂN
Giá trị bản thân đòi hỏi bạn phải học cách lắng nghe và tin vào chính mình cũng như không tự động đáp lại cảm xúc của người khác. Khi bạn tin tưởng vào bản thân, bạn sẽ nhận ra những đòi hỏi vô lý và có thể đáp trả điều này hợp lý hơn.
Giá trị bản thân sẽ giảm xuống khi để người khác quyết định thay chúng ta. Thoạt đầu, đây có vẻ là một lộ trình khá dễ dàng và nó cho phép bạn tránh những lựa chọn khó khăn, tuy nhiên, giá trị bản thân sẽ tăng lên khi chúng ta tự đưa ra quyết định cho chính mình. Nếu không, bạn sẽ mải loay hoay trong chiếc bóng do người khác định đoạt cho mình. Khi những người thay bạn quyết định đột nhiên biến mất, bạn sẽ bị cô độc và trở nên thiếu quyết đoán.
4/. PHÂN TÍCH BẢN THÂN
Nhiều người chúng ta đang sống trong nền văn hóa rất thích việc đi gặp người khác để nghe phân tích về bản thân. Nên dưới đây là một số câu hỏi tự phân tích dành cho bạn:
- Tôi có những kinh nghiệm gì? Kinh nghiệm này thể hiện những tiến bộ của bản thân ra sao?
- Tài năng của tôi là gì? Liệt kê ra ít nhất 10 điểm.
- Kỹ năng của tôi là gì? Hãy nhớ rằng tài năng là bẩm sinh, còn các kỹ năng cần được tôi luyện mới trở nên hoàn thiện.
- Điểm mạnh của tôi là gì? Ngừng tập trung vào điểm yếu của mình; vì có lẽ bạn đã làm điều này đủ lâu rồi. Hãy bắt đầu tìm kiếm và suy nghĩ về việc tận dụng tối đa những điểm mạnh cá nhân vào những việc bạn lựa chọn để thực hiện.
- Tôi thực sự muốn gì trong cuộc sống? Tôi có đang thực hiện điều đó? Nếu không, tại sao không?
- Tôi có đang hài lòng với sức khỏe của mình không? Nếu không, tại sao không? Tôi nên làm gì để khỏe mạnh hơn thay vì sống trong bệnh tật?
- Điều gì làm tôi cảm thấy thỏa mãn? Tôi có đang làm thỏa mãn chính mình hay chỉ cố làm thỏa mãn người khác?
- Điều gì là quan trọng đối với tôi?
5/. ĐỪNG ĐỂ GIÁ TRỊ BẢN THÂN PHỤ THUỘC VÀO NGƯỜI KHÁC
Nếu cứ mải sống theo kỳ vọng của người khác, bạn sẽ phải vật lộn để tìm lại giá trị bản thân. Thật không may, nhiều người sống theo kỳ vọng của cha mẹ, vợ chồng, bạn bè và giới truyền thông để đưa ra lựa chọn cho bản thân về ngành học, nghề nghiệp, nơi sinh sống, số lượng con cái,…
Hãy thận trọng khi lắng nghe quá nhiều ý kiến từ những người luôn hối tiếc về điều họ đã lựa chọn trong cuộc sống cũng như từ những người thường tự gây đau khổ cho họ hoặc tức giận lên người khác. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin trái chiều, những chi tiết không chính xác, hoặc loại bỏ mọi thông tin.
Những người có giá trị bản thân vững chắc sẽ chia sẻ những hiểu biết và kiến thức của họ với bạn và luôn sẵn sàng chỉ dẫn bạn tránh khỏi những cạm bẫy cuộc đời. Bạn nên tìm những người đó để cố vấn cho bạn.
Hãy buông bỏ những phần giá trị bản thân từng dựa trên quan điểm của người khác từ thuở ấu thơ. Cho dù đó là cha mẹ, bảo mẫu hay bạn bè ở trường, ý kiến của họ không thể quyết định con người bạn. Nếu họ khiến bạn cảm thấy bản thân tồi tệ, hãy chứng minh rằng họ đã sai để bạn có thể xóa bỏ ý kiến của họ.
